Voorbereiding

GRO TIJDENS DE VERSCHILLENDE PROJECTFASEN
> Voorbereiding​

GRO implementeren

‘Beter’ is ambitieuzer dan het wettelijke minimum. Dit prestatieniveau komt vaak overeen met de gangbare eisen, bijvoorbeeld op vlak van binnenmilieu.

In zijn totaliteit staat ‘beter’ voor een duurzaam gebouw in de holistische zin. Een brede waaier van criteria moet immers ‘beter’ zijn om in totaliteit ‘beter’ dan goed te scoren.

GRO is een flexibel instrument. Deze flexibiliteit houdt in dat het voor elk project op maat gemaakt moet worden. Niet in elk project komen alle aspecten van GRO aan bod.

 

Gaat het bijvoorbeeld om een nieuwbouw, uitbreiding of restauratie, dan zijn er andere criteria van toepassing.

 

Afhankelijk van de visie, de ambitie, het type project en de procedure kan GRO op verschillende manieren geïmplementeerd worden:

Afhankelijk van de gekozen samenwerkingsvorm kunnen ook de projectfasen verschillen, daarom bestaan er twee verschillende overzichtsfiles voor het GEBOUW: één voor klassieke procedures en één voor geïntegreerde opdrachten.

Vrijblijvend

GRO vrijblijvend gebruiken

  • als leidraad
  • als inspiratiebron

 

Voorbeeld:

bij haalbaarheidsstudies

Enkele criteria

Enkele criteria van GRO toepassen

  • bij zeer kleine projecten
  • bij atypische opdrachten

 

Voorbeelden:

  • focus op biodiversiteit en impact op de omgeving
  • onderzoek naar mogelijke vervangingsscenario’s voor de bestaande mobiele tentzeilconstructies (paraplu’s) boven de binnenkoer in Alden Biesen.

 

Voor meer informatie en voorbeeldteksten:

GRO in overheidsopdrachten

Verplicht

GRO hanteren als ambitie- en controle-instrument

  • als minimale eis en/of
  • als gunningscriterium

 

De uitwerking moet steeds op maat van de concrete opdracht worden afgestemd. Uiteraard is het de aanbestedende overheid die daarover over de autonomie beschikt en er ook de eindverantwoordelijkheid voor draagt.

 

Voorbeelden:

  • minimale eis: WTC
  • als gunningscriterium: Ieper

 

Voor meer informatie en voorbeeldteksten:

GRO in overheidsopdrachten

GRO op maat

Criteria selecteren

GRO omvat een pool van kwantitatieve en kwalitatieve criteria onderverdeeld in drie categorieën: PEOPLE, PLANET en PROFIT.

 

Op het tabblad “overzicht” in de overzichtsfile Gebouw worden alle criteria geselecteerd, die van toepassing zijn en een raakvlak met de opdracht hebben. De meeste criteria zijn doorgaans van toepassing voor een bouw- of renovatieproject. Enkel criteria die niet van toepassing zijn, kunnen worden uitgevinkt.

 

De criteria kunnen geselecteerd worden om minimale prestatieniveaus op het niveau van een criterium vast te leggen.

 

Sommige criteria versterken elkaar, andere zijn moeilijker te combineren. In de invloedsmatrix wordt weergegeven welke impact een gegeven criterium kan hebben op de haalbaarheid van een ander.

 

Er is een aparte set van criteria voor de kwaliteit van de site. Deze criteria worden enkel toegepast als het om een opdracht gaat waar ook een site gezocht wordt.

Ambitieniveau bepalen

Aan de hand van GRO kan men een globaal ambitieniveau voor het project vastleggen, maar kunnen er ook accenten gelegd worden door minimale prestatieniveaus voor bepaalde criteria vast te leggen.

Op het tabblad “overzicht” GEBOUW wordt het eventuele minimale prestatieniveau vastgelegd.

 

De criteria zijn in drie prestatieniveaus ingedeeld: uitstekend, beter en goed.

Goed

De ondergrens, het minimale ambitieniveau.

‘Goed’ is soms het wettelijke minimum en soms een minimaal niveau dat we zeker willen garanderen voor een gebouw.

Beter

‘Beter’ is ambitieuzer dan het wettelijke minimum. Dit prestatieniveau komt vaak overeen met de gangbare eisen, bijvoorbeeld op vlak van binnenmilieu.

 

In zijn totaliteit staat ‘beter’ voor een duurzaam gebouw in de holistische zin. Een brede waaier van criteria moet immers ‘beter’ zijn om in totaliteit ‘beter’ dan goed te scoren.

Uitstekend

Staat voor een zeer ambitieuze, bovengemiddelde maar haalbare score.

 

Het zal zelden haalbaar zijn om op alle vlakken uitstekend te scoren, gezien eisen mekaar soms tegenspreken.

GRO in een bestek

Integrale aanpak van duurzaamheid

Als opdrachtgever omschrijft u best eerst uw visie en ambitie op vlak van duurzaamheid in het algemeen en in het bijzonder voor het respectievelijke project. Kies hiervoor een plek die zeker grondig gelezen wordt, bijvoorbeeld in het programma van eisen of het begin van het bestek.

Omschrijf op welke manier GRO voor een integrale aanpak zorgt gedurende de verschillende fases van het project rekening houdende met het programma van eisen en technische vereisten.

Gunningscriterium

GRO kan een belangrijk hulpmiddel zijn om duurzaamheid te beoordelen. Dankzij GRO kan men op een eenvoudige manier duurzaamheid als gunningscriterium hanteren.

Het vooropgestelde ambitieniveau, meestal “beter”, vormt de ondergrens.

 

Vervolgens wordt er beoordeeld op het plan van aanpak, de realiteitszin en haalbaarheid en de wenselijkheid van de voorgestelde oplossing.

Als opdrachtgever kan men de overzichtsfile Gebouw met een globaal ambitieniveau en accenten voor bepaalde criteria toevoegen aan het bestek. We raden aan om voor maximaal drie criteria minimale prestatieniveaus vast te leggen.

 

Afhankelijk van de gevraagde documenten in offertefase (visie, plan van aanpak of schetsontwerp) wordt het gunningscriterium anders vormgegeven en kan de gevraagde bewijsvoering verschillend zijn:

Visie

Bij bepaalde procedures (zoals bijvoorbeeld een 1-stapsprocedure) is er nog geen concreet schetsontwerp voorhanden en wordt er beoordeeld op basis van visiedocumenten, een plan van aanpak en de kwaliteit van het team.

 

Het is vaak nog niet mogelijk om de prestatieniveaus precies te omschrijven.

 

Belangrijke aspecten bij de beoordeling van de visie:

 

  • de ambitie van de visie
  • concrete engagementen
  • eerste inschattingen (bv. op basis van vuistregels)
  • het identificeren van kansen en knelpunten
  • de aandacht voor circulair en duurzaam bouwen
  • geeft de visie blijk van een geïntegreerde aanpak om te komen tot een toekomstgericht ontwerp?
Schetsontwerp

In geval van een schetsontwerp kan er veel duidelijker aangegeven worden op welke criteria er zal ingezet worden en welke prestatieniveaus er worden beoogd. Bij 2-stapsprocedures is er bijvoorbeeld vaak sprake van een schetsontwerp.

 

De inschrijver dient de gevraagde documenten in conform het gunningscriterium van het bestek. In dit plan van aanpak wordt afhankelijk van het gunningscriterium ingegaan op alle van toepassing zijnde criteria van GRO.

 

Belangrijke aspecten bij de beoordeling van het schetsontwerp:

 

  • de ambitie en het prestatieniveau van het ontwerp
  • de onderbouwing en staving van de ambitie
  • eerste inschattingen (bv. op basis van vuistregels)
  • realiteitszin en haalbaarheid
  • het identificeren van kansen en knelpunten
  • de aandacht voor circulair en duurzaam bouwen
  • geeft de visie blijk van een geïntegreerde aanpak om te komen tot een toekomstgericht ontwerp? Is er een goede samenwerking tussen de teamleden?
  • Is er een evenwicht tussen de verschillende parameters in het project? Werden er verschillende pistes onderzocht?

Geïntegreerde opdrachten

Niet elk project is in klassieke projectfases ingedeeld. Bij Design & Buildopdrachten of bouwteamformules kan een andere indeling van projectfases interessant zijn.

De opdrachtgever is vrij om te bepalen welke fases in zijn specifiek project van toepassing zijn.

Men kan hier de bewijsvoering vragen uit de fase “voorontwerp”, waarbij men aan de hand van eerste berekeningen het beoogde prestatieniveau kan staven.

Enkele aandachtspunten voor de opdrachtgever

 

Voor het ontwerpteam moet duidelijk uit het bestek blijken:

 

  • op welke manier GRO gehanteerd en beoordeeld wordt
  • hoe GRO doorheen het project opgevolgd zal worden
  • of duurzaamheid een gunningscriterium is
  • welke criteria van toepassing zijn
  • of er minimale prestatieniveaus opgelegd worden
  • of de binnenklimaateisen voor alle lokalen van toepassing zijn
  • of er uitzonderingen of afwijkingen zijn op GRO
  • hoe groot de vrijheidsgraad is
  • welke metingen bij oplevering moeten worden uitgevoerd
  • welke aspecten in toekomst gemonitord zullen worden (energie- en waterverbruik, comfortparameters,…)

 

Indien er te veel prestatieniveaus van criteria op voorhand vastgelegd worden, zal dit mogelijks de vrijheid van het ontwerpteam beperken. Het is ten zeerste aan te raden om voorafgaand aan de aanbesteding een ‘simulatie’ te doen van het beoogde ambitieniveau. Zodoende kan men de haalbaarheid van het ambitieniveau (rekening houdende met het beoogde comfortniveau en technische, financiële en andere randvoorwaarden van het project) nagaan en het stellen van onrealistische eisen vermijden. De opdrachtgever dient eveneens na te gaan of alle deeleisen binnen een criterium van toepassing zijn.

 

De opdrachtgever beoordeelt niet enkel op de score van GRO maar heeft aandacht voor de volledige context van het project.