GRO gebruiken – GRO tool

Opbouw en werking in het kort

Voor welke projecten?

De opzet van GRO is dat het voor elk project bruikbaar is, onafhankelijk van schaal en functie. Dit kan enkel door flexibel te zijn in het samenstellen van de lijst van criteria.

Ambitieniveau

Er kan een globaal ambitieniveau vastgelegd worden. Maar er kunnen ook minimale prestatieniveaus voor bepaalde criteria vastgelegd worden.

Beoordeling

De beoordeling gebeurt aan de hand van gedefinieerde prestatieniveaus.

Er zijn drie prestatieniveaus: uitstekend, beter en goed.

Per categorie People Planet Profit krijgen de criteria en hun prestatieniveaus een grafische vertaling naar een radardiagram. Er worden geen wegingsfactoren voor de criteria gehanteerd.

Bewijsvoering

De bewijslast ligt bij het ontwerpteam. Per fase is gedefinieerd met welke bewijsdocumenten de beoogde prestatie gestaafd moeten worden.
De bewijsvoering is een manier om ervoor te zorgen dat de oorspronkelijke ambitie doorheen het project gewaarborgd blijft.

GRO documenten

De verschillende documenten van GRO werden in vier mappen gestructureerd:

Gebruikershandleiding

Deze handleiding geeft de achtergrond, de opbouw en de werking van GRO weer. Het hoofdstuk ‘GRO op maat maken’ geeft weer hoe men als opdrachtgever met dit instrument aan de slag kan gaan.

Overzichtfiles

De overzichtsfiles vormen de basis voor de projectopvolging. De twee overzichtsfiles geven een overzicht van alle criteria voor de site enerzijds en het gebouw anderzijds.

Elk criterium, inclusief de respectievelijke bewijslast per fase, wordt hierin vermeld.

Criteria die niet van toepassing zijn op een project kunnen worden uitgevinkt en worden zo niet meegenomen in het eindresultaat.

In het overzicht kan men eventuele vooropgestelde minimale prestatieniveaus aangeven en kan men het prestatieniveau per fase opvolgen. Het globaal prestatieniveau wordt automatisch berekend.

Zie voorbeelden

In de overzichtsfile Gebouw worden zes fases gehanteerd: offerte, voorontwerp, definitief ontwerp, aanbesteding, voorlopige en definitieve oplevering. De overzichtsfile Gebouw bestaat uit volgende tabbladen:

Handleiding
Overzicht GEBOUW (alle fases) – zie projectfasen
Detailoverzichten GEBOUW
Radardiagram resultaten GEBOUW

In bepaalde procedures (Design & Build, Design & Build & Finance & Maintain, bouwteamformules,…) worden slechts vijf fases gehanteerd: offerte, 1ste toetsmoment, 2de toetsmoment, voorlopige en definitieve oplevering. Hiervoor kan men de andere overzichtsfile voor geïntegreerde opdrachten gebruiken.

Per categorie People Planet Profit krijgen de criteria en hun prestatieniveau een grafische vertaling naar een radardiagram. Via het keuzemenu rechtsboven kan de gewenste projectfase aangeduid worden.

Zodra de betreffende fase is ingevuld verschijnt het radardiagram automatisch.

Uitstekend – Beter – Goed

In de overzichtsfile Site kan men de site, in tegenstelling tot het gebouw, éénmalig beoordelen. Er worden geen fases gehanteerd. Onder ‘site’ wordt de locatie zelf bedoeld, binnen de perceelsgrenzen. Alle eisen hebben betrekking op de kwaliteit van het perceel zelf of de kwaliteit van de site in zijn omgeving.

De criteria om de kwaliteit van de site te beoordelen, worden enkel toegepast als het om een opdracht gaat waar ook een bouwplaats gezocht wordt of men bepaalde aspecten wenst te evalueren.

De overzichtsfile Site bestaat uit volgende tabbladen:

Handleiding
Overzicht SITE
Detailoverzicht SITE
Radardiagram resultaten SITE

Met behulp van de overzichtsfile kan de ambitie van het project gepresenteerd worden. De resultaten worden automatisch in radardiagrammen weergegeven, wanneer de prestatieniveaus ingevuld worden.

Uitstekend – Beter – Goed

Criteria

GRO omvat een pool van kwantitatieve en kwalitatieve criteria onderverdeeld in drie categorieën: PEOPLE, PLANET en PROFIT. Hieruit worden alle criteria geselecteerd, die van toepassing zijn en een raakvlak met de opdracht hebben.

Er is een aparte set van criteria om de kwaliteit van de site te beoordelen. Deze criteria worden enkel toegepast als het om een opdracht gaat waar ook een bouwplaats gezocht wordt.

Elk criterium is omschreven in een fiche waarin telkens dezelfde structuur wordt gehanteerd:

beoordeling
eisen
bewijs
links

Een criterium kan uit meerdere deeleisen bestaan. Indien het prestatieniveau van een criterium door meerdere deeleisen bepaald wordt, dan wordt het prestatieniveau berekend aan de hand van het gemiddelde van de deeleisen. Per criterium is vastgelegd welke bewijzen in welke fase nodig zijn.

Criteria voor de beoordeling van de site

MOB1

Met het openbaar vervoer

MOB2

Met de fiets

MOB3

Te voet

MOB4

Met de auto

MOB: Een duurzaam mobiliteitsplan voor de site en een veilige en aangename omgeving voor alle weggebruikers.

MA1

Ruimtelijk kwaliteit

MA2

Bodem- en ruimtegebruik

MA3

Aantrekkelijkheid van de omgeving

MA: De maatschappelijke waarde wordt gekenmerkt door een hoge ruimtelijke kwaliteit, een doordacht bodem- en ruimtegebruik in een aantrekkelijke omgeving.

MIL1

Overstromingrisico

MIL2

Buitenluchtkwaliteit

MIL3

Buitengeluid

MIL: Bouwen in een gezond en veilig milieu, rekening houdende met het overstromingsrisico, luchtvervuiling en geluidsoverlast.

Criteria voor de beoordeling van het gebouw

Bij sommige criteria kunnen bonuspunten behaald worden door fors in te zetten op circulair bouwen.

Keep it warm

Verwarming

Keep cool

Koeling

Turn off the light

Daglicht

CLIMATE RESPONSIVE DESIGN

Inspelen op de context, zich aanpassen en vooruit denken.

“Those who look for the laws of nature as a support of their new works collaborate with the creator.”

BIN1

Akoestiek

BIN2

Thermisch comfort

BIN3

Binnenluchtkwaliteit

BIN4

Visueel comfort

SOC1

Erfgoedwaarde

SOC2

Sociaal veilig ontwerpen

SOC3

Integrale toegankelijkheid

GEB1

Invloed van de gebruiker

PEOPLE

BIN: Aandacht voor een gezond en aangenaam binnenklimaat door het vermijden van binnenluchtvervuiling en het verhogen van het thermisch, visueel en akoestisch comfort.

SOC: Door in te spelen op de bestaande erfgoedwaarde en aandacht te geven aan veiligheid en toegankelijkheid kan men een sociaal bruisende omgeving creëren.

GEB: De mogelijkheid om het comfort individueel te beïnvloeden, verhoogt de tevredenheid van de gebruiker.

ENE1

Energieprestatie

ENE2

Hernieuwbare energiën

ENE3

Energiezuinige installaties

MAT1

Behoud van grondstoffen

MAT2

Materiaal keuze

MAT3

Materialenpaspoort

WAT1

Waterverbruik

WAT2

Waterhergebruik

WAT3

Waterafvoer

OMG1

Biodiversiteit

OMG2

Impact op de omgeving

OMG3

Werfbeheer

PLANET

ENE: Het principe van Trias Energetica : beperk de energievraag, gebruik hernieuwbare energie en kies voor efficiënte toestellen en installaties.

MAT: Beperk het materiaalgebruik dankzij herstellingen, hergebruik en recyclage. Indien nieuw, kies voor milieuvriendelijke materialen en integreer ze in de grondstoffenkringloop aan de hand van een materialenpaspoort.

WAT: Het principe van Trias Aquatica: beperk het drinkwaterverbruik dankzij zuinige installaties, gebruik regen- en grijswater waar mogelijk en beperk de hoeveelheid aan te lozen water.

OMG: Een gezonde en aangename omgeving dankzij het bevorderen van de plaatselijke biodiversiteit, het beperken van de invloed van het project op de omgeving, zelfs tijdens de werffase.

LCC1

Onderhoudsvriendelijk ontwerpen

LCC2

Schoonmaakbewust ontwerpen

LCC3

Energieverbruik

TOE1

Circulair en toekomstgericht ontwerpen

TOE2

Gebruik door derden

BEH1

Energiemonitoring

PROFIT

LCC: Life Cycle Costing gaat erom de kosten voor elke levenscyclus in rekening te nemen (en te beperken).

TOE : Circulair en toekomstgericht ontwerpen door in te zetten op flexibiliteit, functieneutraliteit, ontwerp voor demontage, en het gebruik door derden.

BEH: Een goed beheer dankzij een monitoring van het energieverbruik.

Bijlagen : checklists en rekenbladen

Meerdere checklists maken deel uit van GRO. Het is een manier om bepaalde aspecten zoals onderhoudsvriendelijk ontwerpen of schoonmaak meetbaar te maken.

Vaak is het wel zo dat een score niet voor 100% van het gebouw gehaald kan worden.

We hanteren de volgende vuistregel:

“Ja”: minstens 90% van het gebouw én de meest cruciale functies, zones of aspecten voldoen aan de eis.
“Neen”: minder dan 90% van het gebouw voldoet aan de eis.
“Niet van toepassing”: een aspect is niet van toepassing op dit project of maakt geen onderdeel uit van de opdracht (het ontwerpteam heeft hier geen invloed op).

GRO tijdens de verschillende projectfasen

GRO kan zowel door opdrachtgevers als ontwerpteams gebruikt worden tijdens de verschillende fases van een bouwproject.

Voorbereiding

Plaatsing opdracht

Ontwerpfase

Aanbesteding

Uitvoering

Oplevering

Voorbereiding

Plaatsing opdracht

Ontwerpfase

Aanbesteding

Uitvoering

Oplevering

GRO kan zowel door opdrachtgevers als ontwerpteams gebruikt worden tijdens de verschillende fases van een bouwproject.

Indien men op zoek is naar een bouwplaats voor de opdracht, zal men de overzichtsfile SITE gebruiken. Hiermee kan men de site, in tegenstelling tot het gebouw, slechts éénmalig beoordelen. Men kan op die manier verschillende bouwlocaties tegen elkaar afwegen.

Aan de hand van de overzichtsfile Gebouw kan men een bouwproject vanaf het eerste ontwerp, tijdens de aanbesteding, tijdens de uitvoeringsfase en tot aan de definitieve oplevering opvolgen.

De overzichtsfile GEBOUW wordt in elke fase ingevuld zodat men kan nakijken of het oorspronkelijke ambitieniveau gehaald wordt.

In een “klassieke” procedure worden volgende fases voor de opvolging met het instrument GRO in de overzichtsfile Gebouw gehanteerd:

Offertefase
Voorontwerp
Definitief Ontwerp
Aanbestedingsdossier
Voorlopige oplevering
Definitieve oplevering

In geïntegreerde opdrachten worden meestal volgende fases voor de opvolging met het instrument GRO in de overzichtsfile Gebouw gehanteerd:

Offertefase
1e toetsmoment
2e toetsmoment
Voorlopige oplevering
Definitieve oplevering